ΠΛΑΝΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ

1523/2010 ΠΠΡ ΑΘ ( 609011)

(Α΄ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)

Δικαιοπραξίες. Πλάνη ως προς τα παραγωγικά αίτια της βούλησης του προσώπου. Πότε κρίνεται ουσιώδης αντίθετα προς τον γενικό κανόνα. Ακύρωση δικαιοπραξίας λόγω πλάνης. Αποσβεστική προθεσμία του σχετικού δικαιώματος. Έναρξη αυτής. Εκούσια αναγνώριση ανήλικου εκτός γάμου τέκνου από τον φυσικό γονέα εναγόμενο με τη συναίνεση της ενάγουσας. Δήλωση με συμβολαιογραφική πράξη των γονέων ώστε το τέκνο του να φέρει εφεξής το επώνυμο του πατέρα του. Δεν αποδείχθηκε ο ισχυρισμός της ενάγουσας ότι δεν θα προέβαινε στην αλλαγή του επωνύμου του τέκνου τους αν γνώριζε ότι αυτό δεν αποτελούσε αναγκαία προϋπόθεση για την εκούσια αναγνώριση αυτού από τον εναγόμενο πατέρα του. Απόσβεση του δικαιώματος της ενάγουσας για ακύρωση της συνδικαιοπραξίας δήλωσης του επωνύμου του τέκνου λόγω πλάνης. Το δικαστήριο απορρίπτει την αγωγή.

ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Αριθμός απόφασης

1523/2010

ΤΟ ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Αποτελούμενο από τις Δικαστές Χαρίκλεια Λυρίτση, Πρόεδρο Πρωτοδικών, Καλλιόπη - Ιωάννα Μάντακα, Πρωτοδίκη, Ευτυχία Μπελενιώτη, Έμμισθη Πάρεδρο - Εισηγήτρια, και τη Γραμματέα Όλγα Οικονόμου.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 5 Νοεμβρίου 2009, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

Της ενάγουσας:.............. ............... του ............., κατοίκου .................... Κορινθίας, ............. αρ. ..., η οποία παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου της Κωνσταντίνου Αϊβαλιώτη.

Των εναγομένων: 1) ...................... ................................, κατοίκου ............. Αττικής, ................ .............. αρ. ... και 2) .................... συζ.............. ..........................., του γένος ........... ................., κατοίκου .......................... Κορινθίας, ........... αρ. ..., ως ειδικής επιτρόπου του ανηλίκου ............... ..... ...................., οι οποίοι δεν παραστάθηκαν στο ακροατήριο.

Η ενάγουσα ζητεί να γίνει δεκτή η από 27-4-2007 αγωγή της, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου με αριθμό κατάθεσης δικογράφου 104618/4710/2007 και προσδιορίστηκε για την δικάσιμο της 18-9-2008, οπότε και αναβλήθηκε για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της απόφασης και γράφτηκε στο πινάκιο.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, ο πληρεξούσιος δικηγόρος της ενάγουσας ανέπτυξε τους

ισχυρισμού του και ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρει στα πρακτικά και στις προτάσεις του.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Η ενάγουσα άσκησε την με αριθμό κατάθεσης 104618/4710/2007 αγωγή της, επικυρωμένο

αντίγραφο της οποίας, με τις πράξεις κατάθεσης και ορισμού δικασίμου για την αρχικά ορισθείσα δικάσιμο της 18-9-2008, καθώς και κλήση για εμφάνιση κατά τη συζήτηση, επιδόθηκε νόμιμα και ρεκπρόθεσμα, με επιμέλεια της, στους εναγομένους, όπως αποδεικνύεται από την με αριθμό 3290Β΄/15-5-2007 έκθεση επίδοσης του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών Ανδρέα Διαμαντή και την με αριθμό 8803/11-6-2007 έκθεση επίδοσης του αρμόδιου δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Κορίνθου Δημητρίου Γαρούφη, τις οποίες επικαλείται και προσκομίζει. Κατά την αρχικώς προσδιορισθείσα δικάσιμο της 18-9-2007, η συζήτηση της αγωγής αναβλήθηκε για την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο. Οι εναγόμενοι, μολονότι είχαν κληθεί νομίμως κι εμπροθέσμως για την αρχική δικάσιμο, δεν εμφανίστηκαν στο Δικαστήριο, ούτε

εκπροσωπήθηκαν νόμιμα από πληρεξούσιο δικηγόρο κατά την εκφώνηση της υπόθεσης από τη σειρά του οικείου πινακίου στη μετ` αναβολή δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, για την οποία δεν απαιτείται εκ νέου κλήτευση τους (άρθρο 226 παρ. 4 ΚΠολΔ). Έτσι, οι εναγόμενοι δικάζονται ερήμην, η υπόθεση όμως εξετάζεται σαν να ήταν και αυτοί παρόντες, (άρθρα 270 παρ. 1 εδ. τελ., 271 ΚΠολΔ).

Η πλάνη δεν είναι, κατά κανόνα, ουσιώδης όταν αναφέρεται αποκλειστικά στα παραγωγικά αίτια της βούλησης (143 ΑΚ), δηλαδή όταν ανάγεται στις αιτίες (σταθμίσεις, προσδοκίες, βλέψεις), που έκαναν εκείνον που δήλωσε την βούληση του να προβεί σ` αυτήν (ΑΠ 1684/1988 ΕλλΔνη 32.956, ΕφΑθ 9084/1989 ΕλλΔνη 33.171). Ωστόσο, η πλάνη αυτή είναι ουσιώδης όταν τα παραγωγικά αίτια, κατά το πνεύμα των μερών που προκύπτει από τις συζητήσεις που προηγήθηκαν της κατάρτισης της δικαιοπραξίας, αποτέλεσαν τη βάση ή την προϋπόθεση αυτής (πλάνη περί το δικαιοπρακτικό θεμέλιο) (βλ. ΟλΑΠ 35/1998, ΝοΒ 1999.251, ΑΠ 80/2007, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Τέλος, κατά τη διάταξη του άρθρου 157 ΑΚ, το δικαίωμα για ακύρωση δικαιοπραξίας λόγω πλάνης απυσβήνεται με την παρέλευση δύο ετών από την επομένη ημέρα της κατάρτισης της (άρθρο 241 § 1 ΑΚ), στην περίπτωση όμως που αυτή εξακολούθησε και μετά τη δικαιοπραξία, η εν λόγω αποσβεστική προθεσμία των δύο ετών αρχίζει από την επομένη ημέρα αφότου πέρασε η κατάσταση που ήταν η δημιουργός της ελαττωματικής βούλησης του συμβαλλόμενου, δηλαδή από την αποκάλυψη της πλάνης (ΑΠ 674/1993 ΕλλΔνη 35.1352). Κατά δε το άρθρο 280 ΑΚ, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη αυτεπαγγέλτως αποσβεστική προθεσμία που τάσσει ο νόμος (ΑΠ 674/1993 ο.π., 694/1988 ΕλλΔνη 30.761).

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ενάγουσα με την υπό κρίση αγωγή της, όπως αυτή διορθώθηκε παραδεκτά με δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου, που καταχωρήθηκε στα πρακτικά πριν την έναρξη της συζήτησης στο ακροατήριο (άρθρο 224 ΚΠολΔ), κατ` εκτίμηση του δικογράφου, ισχυρίζεται ότι, δυνάμει της υπ` αριθμ. 845/16-10-2000 συμβολαιογραφικής πράξης του συμβολαιογράφου Λουτρακίου .............. ............., ο πρώτος εναγόμενος προέβη, με τη συναίνεση της, στην εκούσια αναγνώριση του ανήλικου τέκνου που απέκτησαν εκτός γάμου κι ότι στην ίδια συμβολαιογραφική πράξη δήλωσε ότι επιθυμεί κι αποδέχεται να φέρει το τέκνο το επώνυμο του εναγομένου. Ότι το Φεβρουάριο του 2006 πληροφορήθηκε από τον ανωτέρω συμβολαιογράφο ότι η δήλωση της αναφορικά με το επώνυμο δεν αποτελούσε αναγκαία προϋπόθεση για την αναγνώριση κι ότι, εάν το γνώριζε, δεν θα προέβαινε σε αυτήν. Με βάση το παραπάνω ιστορικό, ζητεί να ακυρωθεί λόγω πλάνης η ως άνω συνδικαιοπραξία, και να αναγνωρισθεί ότι το ανήλικο τέκνο φέρει το δικό της επώνυμο. Επικουρικά ζητεί α) να υποχρεωθεί ο πρώτος εναγόμενος να προβεί σε κοινή δήλωση με την ενάγουσα ενώπιον συμβολαιογράφου για τον προσδιορισμό του επωνύμου του τέκνου, άλλως, β) να του ταχθεί για τον ανωτέρω λόγο προθεσμία από το Δικαστήριο. Επίσης, ζητεί να υποχρεωθεί ο αρμόδιος ληξίαρχος να επανεγγράψει το ανήλικο τέκνο με το επώνυμο της. Με αυτό το περιεχόμενο η αγωγή αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου, το οποίο είναι καθ` ύλη αρμόδιο (άρθρα 14 παρ 1, 18 παρ. 1 ΚΠολΔ), κατά την τακτική διαδικασία και είναι νόμιμη, ερειδόμενη στα άρθρα 1506 παρ. 1 και 3, 140, 143, 180, 182 ΑΚ και 219 ΚΠολΔ, εκτός από το αίτημα αναγνώρισης του επωνύμου της ενάγουσας ως νέου επωνύμου του ανηλίκου τέκνου μετά την ακύρωση της προσβαλλομένης συνδικαιοπραξίας, καθόσον συνιστά έννομη συνέπεια, δυνάμει του άρθρου 1506 ΑΚ, κι ως εκ τούτου δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αναγνώρισης. Επίσης, μη νόμιμα κι άρα απορριπτέα είναι και τα επικουρικά υπό στοιχεία «α» και «β» αιτήματα, διότι, σε αντίθεση με το άρθρο 1505 ΑΚ, η διάταξη του άρθρου 1506 ΑΚ δεν δημιουργεί στον γονέα σχετική υποχρέωση δήλωσης επωνύμου. Επίσης, το αίτημα να υποχρεωθεί ο αρμόδιος ληξίαρχος να προβεί σε διόρθωση της σχετικής ληξιαρχικής πράξης γέννησης του ανηλίκου τέκνου είναι απαράδεκτο λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας και αρμοδιότητας του παρόντος Δικαστηρίου, καθόσον για την ανωτέρω διόρθωση αρμόδιο είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο, που δικάζει με την εκούσια δικαιοδοσία (άρθρο 782 παρ. 3 ΚΠολΔ). Επομένως, πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω κι ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη.

Από την εκτίμηση όλων ανεξαιρέτως των εγγράφων που η ενάγουσα επικαλείται και προσκομίζει νομίμως, και τα οποία λαμβάνονται υπόψη είτε προς άμεση απόδειξη είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η ενάγουσα ............ ............... γέννησε εκτός γάμου στις 27-5-1997 άρρεν τέκνο, που πήρε το όνομα ............ ................... Στις 16-10-2000, ο πρώτος εναγόμενος - φυσικός πατέρας του ανηλίκου τέκνου της προέβη με τη συναίνεση της στην αναγνώριση του και για το σκοπό αυτό συντάχθηκε η υπ` αριθμ. 845/16-10-2000 πράξη του συμβολαιογράφου Λουτρακίου .............. ................, στην οποία και οι δύο γονείς δήλωσαν ότι επιθυμούν το τέκνο τους να φέρει στο εξής το επώνυμο του πατέρα του.

Μάλιστα, η ως άνω αναγνώριση και ο προσδιορισμός του επωνύμου, σύμφωνα με την κοινή επιθυμία των αντιδίκων, δηλώθηκαν στο αρμόδιο Ληξιαρχείο του Δήμου ............................, (βλ. προσκομισθέν μετ` επικλήσεως υπ` αριθμ. πρωτ. 1899/15-4-2002 απόσπασμα ληξιαρχικής πράξης γέννησης). Η αλλαγή αυτή του επωνύμου του τέκνου είχε ως αποτέλεσμα να προκληθείσύγχυση, καθόσον σε ορισμένες δημόσιες υπηρεσίες εμφανίζεται καταχωρημένο με το επώνυμο της ενάγουσας, ήτοι ........ και σε άλλες με αυτό του πρώτου εναγομένου - πατέρα του, ................. -................. (βλ. το υπ` αριθμ. πρωτ. 14253/29-9-2005 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δημάρχου ........................ και το υπ` αριθμ. πρωτ. 3540/21-2-2006 πιστοποιητικό - μητρώο αρρένων του Δημάρχου .... ................). Ωστόσο, δεν αποδείχθηκε ότι η πραγματική βούληση της ενάγουσας ήταν να διατηρήσει το ανήλικο τέκνο της το δικό της επώνυμο, κι ότι δεν θα προέβαινε στην ανωτέρω αλλαγή εάν γνώριζε ότι δεν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την εκούσια αναγνώριση αυτού από τον πρώτο εναγόμενο. Επιπλέον, δεν αποδείχθηκε ότι η προαναφερθείσα πλάνη της ήρθη μόλις τον Φεβρουάριο του 2006, όπως ισχυρίζεται στην υπό κρίση αγωγής της.

Έτσι, έχει αποσβεσθεί το δικαίωμα της για ακύρωση της συνδικαιοπραξίας δήλωσης του επωνύμου του τέκνου λόγω πλάνης, καθόσον έχει παρέλθει διάστημα μεγαλύτερο των δύο ετών από την επομένη ημέρα της κατάρτισης της, ήτοι την 16-10-2000. Επομένως, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως ουσία αβάσιμη. Η ενάγουσα δεν πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα των εναγομένων, ελλείψει σχετικού αιτήματος τους. Τέλος, πρέπει να καθοριστεί το προκαταβλητέο παράβολο ερημοδικίας (άρθρο 505 παρ. 2 ΚΠολΔ), κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Δικάζει ερήμην των εναγομένων.

Ορίζει το παράβολο ερημοδικίας για έκαστο των εναγομένων στο ποσό των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ.

Απορρίπτει την αγωγή.

Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 28 Ιανουαρίου 2010.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του χωρίς να παρευρίσκονται οι διάδικοι ή οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους στις 15 Μαρτίου 2010.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ